Zakupy w czasie wyprzedaży i promocji czy korzystanie z ofert odroczonych płatności to kusząca okazja, aby nabyć upragnione produkty po atrakcyjnych cenach. Jednak pod wpływem emocji łatwo podejmować decyzje, które mogą prowadzić do późniejszych trudności finansowych lub niezadowolenia z dokonanych zakupów. Aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek, warto zapoznać się z kilkoma cennymi wskazówkami, które pomogą dokonywać rozważnych transakcji. Przeczytaj, jak podejmować świadome decyzje i unikać pułapek sprzedażowych.
1. Kupuj odpowiedzialnie i dbaj o środowisko
Rosnąca potrzeba posiadania coraz większej liczby dóbr oraz szybkie tempo produkcji negatywnie wpływają na środowisko naturalne. Wytworzenie takich towarów jak żywność, środki chemiczne czy produkty przemysłowe, wiąże się z wykorzystywaniem dużej ilości wody i energii elektrycznej, a także z emisją gazów cieplarnianych oraz generowaniem szkodliwych odpadów. Konsumpcjonizm jest więc dziś jednym z największych zagrożeń XXI wieku. Aby przeciwdziałać zmianom klimatycznym nie trzeba rezygnować z przyjemności zakupów ani popadać w skrajności. Ważne jest jednak podejmowanie świadomych decyzji, które zmniejszą negatywny wpływ na planetę. Wystarczy postawić na inwestycję w dobre jakościowo produkty, które posłużą przez lata oraz kupować rzeczy naprawdę potrzebne. Każdy mały krok w stronę zrównoważonego rozwoju ma znaczenie.
2. Zanim dokonasz zakupów w e-sklepie, sprawdź sprzedawcę
Zakupy w Internecie stały się już powszechne i bardzo popularne wśród konsumentów. To nie tylko okazja do nabycia towarów z domowego zacisza, ale również szansa na uniknięcie tłumów i długich kolejek panujących w centrach handlowych, szczególnie w okresie sezonowych wyprzedaży. Jednak wybierając zakupy online, warto upewnić się, że sprzedawca jest wiarygodny. Pierwszym krokiem powinno być sprawdzenie danych rejestracyjnych firmy oraz weryfikacja danych kontaktowych. Wystarczy wykonać telefon lub napisać maila i sprawdzić czy sprzedawca odpowiada. Warto też zachować czujność w przypadku podejrzanie niskich cen oferowanych produktów i zwracać uwagę na błędy stylistyczne widniejące na stronie internetowej. Cenną informacją będą również opinie innych klientów – negatywne komentarze lub ich brak, mogą być dla nas ostrzeżeniem. Przed zawarciem transakcji dobrze jest też zapoznać się z regulaminem sklepu. Mogą znajdować się tam istotne dla konsumenta informacje dotyczące płatności i procedury zwrotów.
3. Bądź ostrożny korzystając z ofert odroczonych płatności
Zakupy online z opcją „kup teraz, zapłać później” (zwykle po 30 lub 45 dniach) to coraz popularniejsza oferta dostępna u wielu sprzedawców. Dzięki niej konsument może nabywać produkty bez konieczności natychmiastowego wydawania pieniędzy. Niestety, wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że jest to forma kredytu, a nie darmowej pożyczki. Jeśli konsument nie zapłaci w terminie, poniesie dodatkowe koszty, w tym związane z oprocentowaniem, podobnie jak ma to miejsce w przypadku karty kredytowej czy limitu na koncie bankowym. Tego typu zakupy mogą również wpływać na obniżenie lub utratę zdolności kredytowej, a w przypadku opóźnień w spłacie skutkować wpisaniem do rejestru dłużników.
Zakupy u wielu różnych sprzedawców, z różnymi terminami odroczonej płatności, to prosty przepis na popadnięcie w spiralę zadłużenia. Aby zwrócić uwagę na finansowe konsekwencje korzystania z ofert „kup teraz, zapłać później”, powstała kampania UOKiK „Sprawdź, czy cię stać”. Więcej na ten temat można przeczytać na stronie projektu: uokik.gov.pl/sprawdz-czy-cie-stac#0-kampanii
Jak unikać spirali zadłużenia w 3 krokach:
- Planuj wydatki i dokładnie przemyśl, czy naprawdę potrzebujesz kolejnych produktów.
- Ogranicz do minimum liczbę transakcji z odroczoną płatnością.
- Monitoruj stan swojego zadłużenia, aby uniknąć kumulacji zobowiązań finansowych.
4. Nie daj się złapać na sztuczki marketingowe
Podczas sezonowych wyprzedaży konsumenci kuszeni są licznymi ofertami handlowymi, które nie zawsze okazują się dla nich korzystne. Dzięki sprytnym trikom marketingowym sprzedawcy starają się wpłynąć na decyzje zakupowe klientów, aby zwiększyć swoją sprzedaż.
Jednym z takich mechanizmów jest żonglowanie cenami. To nieuczciwa praktyka, która polega na sztucznym tworzeniu wrażenia atrakcyjnych obniżek przez podnoszenie cen przed sezonowymi wyprzedażami. Dzięki wdrożeniu Dyrektywy Omnibus sprzedawcy są już zobowiązani do podawania najniższej ceny, jaka obowiązywała w ciągu 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. To działanie legislacyjne znacząco poprawiło transparentność procesu zakupowego i ograniczyło nieuczciwe praktyki sprzedawców.
Niestety kupujący mogą również paść ofiarą manipulacji związanych z ilością i dostępnością towarów czyli tak zwanymi dark patterns. To nieuczciwe praktyki polegające na wykorzystywaniu przez sprzedawców wiedzy o zachowaniach konsumentów, by wpływać na ich decyzje. Często spotykane są komunikaty takie jak: „prawie wyprzedane”, „10 osób ma ten produkt w koszyku” czy „zostały tylko 3 sztuki”. Na stronach e-sklepów pojawiają się również fałszywe zegary, które odliczają czas do końca promocji. Zazwyczaj są to nieprawdziwe informacje, których celem jest wywarcie presji na konsumentach. Jeśli produkt zostanie wyprzedany, warto pamiętać, że u innych sprzedawców często znajdują się podobne oferty, niekiedy korzystniejsze.
Z kolei jeśli oferta, która prezentowana jest w e-sklepie, wydaje się zaskakująco korzystna, prawdopodobnie mamy do czynienia z tzw. dropshippingiem. To co prawda legalny model handlu, ale niosący dla konsumentów pewne ryzyka. Produkty te pochodzą zazwyczaj z Dalekiego Wschodu, co może wiązać się z komplikacjami w przypadku konieczności ich zwrotu lub reklamacji. Podmiot operujący stroną internetową często nie jest właściwym sprzedawcą, o czym konsument informowany jest w ogólnych warunkach zawartych na stronie platformy. Ponadto, zakupione produkty nie zawsze mogą spełniać europejskie normy w zakresie jakości oraz stwarzać potencjalne ryzyko dla bezpieczeństwa lub zdrowia użytkownika.
5. Zwracaj uwagę na cenę
W sklepach stacjonarnych cena produktu widniejąca na metce lub etykiecie, jest kluczowa i ma istotne znaczenie dla decyzji zakupowych konsumentów. Właśnie dlatego zgodnie z przepisami prawa, jeśli cena przy kasie różni się od tej wskazanej na produkcie, konsument ma prawo do zakupu towaru po cenie z metki lub do uzyskania zwrotu różnicy.
Rozbieżności cenowe mogą natomiast występować w przypadku sprzedaży towarów u przedsiębiorców prowadzących swoją działalność zarówno online jak i w sklepach stacjonarnych. Wynikać to może z kosztów operacyjnych lub przyjętej strategii marketingowej. W efekcie ten sam produkt oferowany przez sprzedawcę może mieć inną cenę w jego sklepie stacjonarnym i inną w sklepie online.
Warto więc zapamiętać, że w przypadku zakupów internetowych obowiązuje cena podana przy zatwierdzaniu zamówienia, natomiast podczas zakupów stacjonarnych cena widoczna na metce lub etykiecie zamieszczonej na półce obok produktu.
6. Kupujesz za granicą? Pamiętaj o dodatkowych kosztach!
Rozwój Internetu i postępująca digitalizacja społeczeństwa stanowiły w ostatnich dziesięcioleciach siły sprawcze rosnącej popularności e-handlu. Zakup towarów online stał się nie tylko prosty, ale również szybki. Dzięki temu konsumenci mogą szukać najatrakcyjniejszych ofert nie tylko u krajowych przedsiębiorców, ale także na rynkach zagranicznych. Niejednokrotnie mogą w ten sposób zaoszczędzić lub zaopatrzyć się w towary niedostępne w swoim kraju. Warto jednak pamiętać, że zakupy za granicą to czasami także dodatkowe koszty, nie zawsze przejrzyście komunikowane klientom. Do ceny produktu przed dokonaniem zakupu należy doliczyć koszty dostawy, które często wynoszą kilkadziesiąt złotych. Jeśli natomiast konsument kupuje spoza terytorium Unii Europejskiej, doliczyć należy również cło (w przypadku produktów droższych niż 150 euro) i VAT (jeśli jego cena jest wyższa niż 45 euro). Obowiązkiem sklepu jest poinformowanie konsumenta o opłatach i podatkach związanych z zakupem towarów.
Doradcy prawni ECK Polska oferują bezpłatne wsparcie w rozwiązywaniu sporów związanych z transakcjami realizowanymi u przedsiębiorców z obszaru UE, UK, Norwegii i Islandii.
7. Reklamuj wadliwe produkty! To Twoje prawo!
Jeśli kupiony towar okazał się wadliwy konsument może go zareklamować. W krajach Unii Europejskiej obowiązuje prawo do reklamacji niezależnie od ceny (regularnej czy promocyjnej), po jakiej produkt został nabyty. Sprzedawca ma obowiązek przyjąć reklamację i zrealizować ją w jeden z trzech sposobów:
- Naprawa towaru.
- Wymiana na nowy.
- Zwrot pieniędzy, jeśli wada jest istotna.
Konsument ma czas na zgłoszenie reklamacji w ciągu 2 lat od nabycia towaru. Niezbędny do tego jest dowód zakupu, np. paragon. Reklamacji nie podlegają jednak produkty z wadą, o której kupujący został poinformowany, i z której wynikał rabat.
8. Poznaj ogólne zasady zwrotu towarów
Dokonując zakupów zapewne niejeden konsument doświadczył sytuacji gdy nabyty produkt nie spełniał oczekiwań. Odzież lub obuwie okazały się za małe lub za duże, a produkt oferowany online w rzeczywistości nie odpowiadał opisowi. Warto wiedzieć, że to czy zwrot będzie możliwy zależy od tego w jaki sposób konsument nabył dany produkt.
Kupując online, konsument w większości przypadków ma prawo do zwrotu towaru w ciągu 14 dni od otrzymania przesyłki, choć niektóre sklepy w ramach dobrej woli wydłużają ten czas nawet do 30 dni. Dokonując zwrotu, nie jest konieczne podawanie przyczyny, ważne jednak, aby produkt nie był używany. Potrzebny do tego będzie dowód zakupu, np. paragon ale może być to również potwierdzenie przelewu lub mail z potwierdzeniem zamówienia. Koszty przesyłki zwrotnej ponosi konsument, chyba że sprzedawca umożliwia dokonanie bezpłatnego zwrotu. Środki finansowe powinny wrócić do kupującego w ciągu 14 dni.
W przypadku zakupów w sklepie stacjonarnym zasady zwrotów mogą być ustalane indywidualnie przez sprzedawcę. Przed dokonaniem transakcji warto więc sprawdzić regulamin lub zapytać o to obsługę. Niektóre sklepy pozwalają tylko na wymianę produktu na inny lub oferują bon na zakupy. Jeśli jednak sprzedawca umożliwia zwrot produktu, może wymagać okazania paragonu.
Niezależnie od tego, czy konsument kupuje w sklepie internetowym czy stacjonarnym istnieją towary, których zwracać nie można. Są to produkty spożywcze, przedmioty spersonalizowane (grawerowana biżuteria, produkty wykonane według projektu zamawiającego), leki i odpakowane kosmetyki. W tych przypadkach zwroty nie są możliwe ze względów higienicznych i zdrowotnych, a także z uwagi na unikalność spersonalizowanych produktów, które po ewentualnym zwrocie nie zostałyby już nabyte przez innego klienta.
Wiedza na temat powszechnie stosowanych pułapek sprzedażowych i znajomość praw konsumenckich pozwala dokonywać racjonalnych zakupów i unikać nieprzyjemnych niespodzianek. Nie zawsze jednak mimo wiedzy i czujności, da się ustrzec przed zakupowymi problemami. Jeśli konsument pozostaje w sporze ze sprzedawcą u którego nabył towar lub usługę, pomocy mogą udzielić powołane do tego instytucje i organizacje.
W przypadku problemów z zakupami dokonanymi u przedsiębiorców z obszaru Unii Europejskiej, Wielkiej Brytanii, Norwegii i Islandii, pomocy konsumentom udziela bezpłatnie zespół doradców ECK Polska.
Jak zgłosić sprawę? Sprawdź na: konsument.gov.pl/skarga-do-eck
W przypadku sporu z krajowym sprzedawcą konsument może zgłosić się do Rzecznika Praw Konsumenta, Inspekcji Handlowej lub innej instytucji specjalizującej się w danej sprawie. Wykaz danych kontaktowych można znaleźć na stronie UOKiK https://uokik.gov.pl/pomoc-dla-konsumentow. Poradę w prostych sprawach można uzyskać również telefonicznie dzwoniąc na numer 801 440 220 lub poprzez formularz dostępny na stronie UOKiK w zakładce pomoc dla konsumentów.
Skip to content
