Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2023 r. dostępne są pod linkiem: https://konsument.gov.pl/niezgodnosc-towaru-z-umowa-a-gwarancja-reklamacje/
Przepisy w zakresie rękojmi obowiązujące do 1 stycznia 2023 .
Rękojmia, a gwarancja
Co to jest rękojmia?
Rękojmia – ustawowa odpowiedzialność sprzedawcy za wady fizyczne oraz prawne sprzedanego towaru. Jest to obok gwarancji jedna z dwóch możliwości reklamowania niezgodnego z umową produktu.
Rękojmia w Kodeksie Cywilnym
Rękojmia przysługuje konsumentom na podstawie art. 558 § 1 Kodeksu Cywilnego. Podstawą odpowiedzialności przedsiębiorcy wobec konsumenta jest wada fizyczna lub prawna (art. 556 KC)
Wada fizyczna
Niezgodność towaru z umową, do której dochodzi jeżeli kupiony produkt:
1) nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.
Wada prawna
Odpowiedzialność sprzedawcy wobec konsumenta, jeżeli towar jest:
- własnością osoby trzeciej;
- obciążony prawem osoby trzeciej;
- ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu.
Towar niezgodny z umową
Towar jest niezgodny z umową, gdy:
- nie odpowiada opisowi podanemu przez sprzedawcę
- nie odpowiada próbce lub jest niezgodny z wzorem zaprezentowanym konsumentowi
- nie nadaje się do celów określonych przez konsumenta, o których poinformował sprzedawcę przed zawarciem umowy
- nie odpowiada właściwościom, które są przypisywane towarom tego samego rodzaju
- nie posiada cech, których konsument może racjonalnie oczekiwać
- nie odpowiada oczekiwaniom dotyczącym towaru tego rodzaju, opartym na składanych publicznie oświadczeniom publicznym sprzedawcy, producenta lub ich przedstawicieli
Co to jest gwarancja?
Gwarancja to – obok rękojmi – jedna z podstaw złożenia reklamacji. Jest to dobrowolne oświadczenie dotyczące jakości towaru złożone przez przedsiębiorcę, czyli gwaranta.
Gwarant
Odpowiedzialny względem konsumenta, może nim być producent, importer, dystrybutor lub sprzedawca. Zakres odpowiedzialności gwaranta powinien być określony w dokumencie gwarancyjnym.
Oświadczenie gwarancyjne
Oświadczenie może być złożone w dowolnej formie. Konsument ma prawo żądać wydania dokumentu gwarancyjnego na trwałym nośniku (np. na papierze). Jest to dowód na posiadanie przez konsumenta uprawnień z tytułu gwarancji. Jego brak nie oznacza utracenie przez konsumenta tych uprawnień, może jednak utrudnić dochodzenie roszczeń.
Oświadczenie gwarancyjne powinno zawierać co najmniej:
– nazwę oraz adres gwaranta
– zakres terytorialny
– czas trwania gwarancji
– pozostałe podstawowe dane potrzebne do dochodzenia roszczeń z gwarancji
Główne różnice między rękojmią a gwarancją
- Rękojmia jest obowiązkowa, gwarancja dobrowolna.
- W rękojmi podmiotem odpowiedzialnym za niezgodność towaru z umową jest sprzedawca, w gwarancji gwarant (najczęściej producent).
- Okres obowiązywania rękojmi wynosi 2 lata, w przypadku gwarancji zależy od woli gwaranta.
- Przykładowa sprawa ECK: Gwarancja w rękojmia – różnice w praktyce.
- Konsument może skorzystać z rękojmi za wady fizyczne niezależnie od przyznanej gwarancji.
- Skorzystanie z uprawnień przysługujących na podstawie gwarancji nie ma wpływu na odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi.
Prawo rękojmi
Roszczenia konsumenta
Konsument może domagać się naprawy towaru lub wymiany na nowy, stosownej obniżki ceny lub odstąpienia od umowy (w sytuacji, gdy wada jest istotna).
Jeżeli pierwszym żądaniem kupującego jest obniżka ceny lub odstąpienie od umowy, przedsiębiorca może nie uwzględnić tego roszczenia. Wówczas sprzedawca powinien niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymienić rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunąć. Naprawa bądź wymiana towaru powinna odbyć się w rozsądnym terminie oraz jest wolna od opłat. Należy pamiętać, że od umowy można odstąpić jedynie wówczas, gdy niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jest istotna.
Okres rękojmi
Sprzedawca odpowiada za zakupiony przez konsumenta towar przez okres 2 lat. W przypadku nieruchomości okres ten wynosi 5 lat. Odpowiedzialność sprzedawcy może być skrócona do roku, jeżeli konsument kupił używany towar. Przed zawarciem umowy konsument powinien zostać poinformowany o skróconym terminie odpowiedzialności sprzedawcy.
Reklamacja z tytułu rękojmi
Forma reklamacji
Reklamację można złożyć w dowolnej formie. Należy zachować potwierdzenie, dlatego warto wybrać formę pisemną. Reklamacja powinna zawierać opis wady oraz roszczenia konsumenta. W przypadku reklamacji towaru kupionego online, informacji nt. reklamacji szukaj na stronie sprzedawcy, który ma obowiązek poinformować konsumenta o procedurze reklamacyjnej.
Termin na złożenie reklamacji
W polskim prawie konsument musi złożyć reklamację w ciągu roku od wykrycia niezgodności z umową. W innych państwach UE okres te może być inny, ale nie krótszy niż 2 miesiące od wykrycia wady.
Rozpatrzenie reklamacji
W Polsce sprzedawca powinien rozpatrzyć reklamację konsumenta w czasie 14 dni (kalendarzowych) od jej złożenia. Przekroczenie tego terminu oznacza uznanie reklamacji za zasadną.
Termin odpowiedzi na reklamację konsumenta w innych krajach UE
Domniemanie istnienia wady
Zgodnie z polskim prawem, wada która ujawniła się w ciągu roku istniała w momencie sprzedaży. Dla kupującego oznacza to, że to na sprzedawcy ciąży obowiązek udowodnienia, że powstała z winy konsumenta. Okres ten może być inny w pozostałych krajach UE, jednak nie krótszy niż 6 miesięcy.
Jeżeli jednak wada uwidoczniła się w okresie 12-24 miesiące, to konsument musi udowodnić, że istniała w momencie zakupu.
Koszt reklamacji
Koszty naprawy lub wymiany towaru ponosi sprzedawca. Podobnie jest w przypadku odesłania wadliwego towaru na adres wskazany przez sprzedawcę.
Warunki gwarancji
Okres gwarancji
Czas gwarancji może być różny – zależy od woli gwaranta. Oznacza to, że może wynosić rok, 7 lat, a nawet obowiązywać dożywotnio. Informację nt. okresu trwania gwarancji powinny się znajdować w karcie gwarancyjnej. Jeżeli nie określono czasu obowiązywania gwarancji, termin ten wynosi 2 lata od dnia wydania rzeczy kupującemu.
Ile czasu na naprawę gwarancyjną?
Czas na naprawę gwarancyjną powinien być określony w karcie gwarancyjnej. Jeżeli go nie wskazano – niezwłocznie, ale nie później niż w terminie 14 dni.
Reklamacja a gwarancja
Jeżeli w wyniku reklamacji z tytułu gwarancji, gwarant zwrócił rzecz wolną od wad, albo dokonał istotnych napraw w reklamowanej rzeczy, termin gwarancji liczony jest na nowo od momentu dostarczenia rzeczy kupującemu. Jeżeli w wyniku reklamacji gwarant wymienił części w reklamowanej rzeczy, wówczas termin gwarancji biegnie na nowo dla wymienionych części.
W pozostałych przypadkach termin gwarancji wydłuża się o czas, w którym osoba uprawniona nie mogła korzystać z rzeczy z powodu jej wady.
Koszt reklamacji z tytułu gwarancji
Konsument powinien dostarczyć wadliwy produkt na koszt gwaranta, w miejsce przez niego wskazane. Jeżeli nie jest w stanie tego zrobić ze względu na duże rozmiary, powinien umożliwić gwarantowi dostęp do wadliwej rzeczy (np. łóżko o dużych gabarytach).
Jak napisać reklamację? Gotowe wzory
Europejskie Centrum Konsumenckie przygotowało gotowe wzory reklamacji. Dzięki nim bez problemu napiszesz reklamację z tytułu rękojmi.
Gotowe wzory reklamacji