Niezgodność towaru z umową
Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2023 r.
Niezgodność towaru z umową to jeden ze sposobów dochodzenia odpowiedzialności od przedsiębiorcy w związku z brakiem zgodności towaru z umową. Od 1 stycznia 2023 r. zmieniły się przepisy dotyczące reklamacji w tym zakresie.
Towar niezgodny z umową
Towar jest niezgodny z umową, gdy:
- nie odpowiada opisowi podanemu przez sprzedawcę
- nie odpowiada próbce lub jest niezgodny z wzorem zaprezentowanym konsumentowi
- nie nadaje się do celów określonych przez konsumenta, o których poinformował sprzedawcę przed zawarciem umowy
- nie odpowiada właściwościom, które są przypisywane towarom tego samego rodzaju
- nie posiada cech, których konsument może racjonalnie oczekiwać
- nie odpowiada oczekiwaniom dotyczącym towaru tego rodzaju, opartym na składanych publicznie oświadczeniom publicznym sprzedawcy, producenta lub ich przedstawicieli
Roszczenia konsumenta
W przypadku niezgodności towaru z umową konsument może domagać się:
- naprawy towaru lub wymiany na nowy,
- stosownej obniżki ceny lub odstąpienia od umowy (w sytuacji, gdy wada jest istotna).
Obniżenie ceny i odstąpienie od umowy
Konsument ma prawo do żądania obniżenia ceny lub – w przypadku istotnej niezgodności z umową – odstąpienia od umowy, jeżeli sprzedawca
- odmówił naprawy lub wymiany towaru,
- nie naprawił lub nie wymienił towaru,
- próbował naprawić lub wymienić, ale towar nadal jest niezgodny z umową,
- oświadczył, że nie naprawi lub nie wymieni towaru w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta,
W przypadku wystąpienia istotnej niezgodności z umową, konsument może żądać obniżenia ceny albo odstąpienia od umowy, bez uprzedniego skorzystania z prawa do naprawy lub wymiany.
Naprawa i wymiana
Naprawa lub wymiana, powinna nastąpić:
- w rozsądnym czasie od chwili, w której sprzedawca został poinformowany przez konsumenta.
- bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta, uwzględniając specyfikę towaru oraz cel, w jakim konsument go nabył – koszty naprawy lub wymiany ponosi sprzedawca!
Ważne!
- Wybór pomiędzy wymianą a naprawą należy do konsumenta
- Jeżeli żądanie konsumenta jest niemożliwe albo wymaga nadmiernych kosztów od sprzedawcy, może od zastąpić naprawę wymianą i odwrotnie.
Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu niezgodności towaru z umową trwa 2 lata od dnia wydania towaru, chyba że przedsiębiorca określił dłuższy termin przydatności towaru do użycia.
Forma reklamacji
Reklamację można złożyć w dowolnej formie. Najlepiej do celów dowodowych zrobić to pisemnie.
Co powinna zawierać reklamacja?
Reklamacja powinna zawierać:
- opis braku zgodności towaru z umową,
- żądanie konsumenta,
- dowód zakupu: np. paragon, wydruk z karty płatniczej, e-mail z potwierdzeniem zakupu, świadkowie. Uwaga! Sprzedawca nie może uzależnić przyjęcia reklamacji od dostarczenia paragonu.
Jaki jest termin na złożenie reklamacji?
Ze względów dowodowych reklamację warto złożyć niezwłocznie po zauważeniu niezgodności towaru z umową. Roszczenia przedawniają się po upływie 6 lat.
Podstawa prawna: art. 7a i 43d ustawy o prawach konsumenta; art. 118 Kodeksu cywilnego
Ile czasu sprzedawca ma na rozpatrzenie reklamacji?
W Polsce sprzedawca powinien rozpatrzyć reklamację konsumenta w czasie 14 dni (kalendarzowych) od jej złożenia. Przekroczenie tego terminu oznacza uznanie reklamacji za zasadną.
Koszty naprawy lub wymiany towaru ponosi sprzedawca. Podobnie jest w przypadku odesłania wadliwego towaru na adres wskazany przez sprzedawcę.
Poza naprawą, wymianą, obniżeniem ceny lub odstąpieniem od umowy w wyniku reklamacji, konsument ma prawo dodatkowo żądać od sprzedawcy naprawienia szkody, którą poniósł z powodu nabycia towaru niezgodnego z umową. Za taką szkodę można uznać:
- Koszt odebrania towaru, odesłania towaru do sprzedawcy w celach reklamacyjnych, przewozu oraz ubezpieczenia (jeżeli był przesyłany)
- Koszt zawarcia umowy
- Koszt przechowania towaru
- Koszt poniesionych przez konsumenta inwestycji w towar, z których nie odniósł korzyści
Konsument może wnioskować o zwrot opłat związanych z ekspertyzą (np. rzeczoznawcy), jeżeli potwierdziła niezgodność towaru z umową. Szczególnie, gdy sprzedawca nie chciał uznać roszczeń konsumenta, bez takiego dowodu.
Gwarancja
Gwarancja to – obok niezgodności towaru z umową – jedna z podstaw złożenia reklamacji. Jest to dobrowolne oświadczenie dotyczące jakości towaru złożone przez przedsiębiorcę, czyli gwaranta.
Udzielenie gwarancji następuje przez złożenie oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Oświadczenie gwarancyjne może zostać złożone w reklamie.
Odpowiedzialny względem konsumenta, może nim być producent, importer, dystrybutor lub sprzedawca. Zakres odpowiedzialności gwaranta powinien być określony w dokumencie gwarancyjnym.
Sprzedawca może, ale nie musi być gwarantem. Powinno to być określone w oświadczeniu gwarancyjnym. Jeżeli nie jest, można uznać, że gwarancji udzielił przedsiębiorca, który złożył oświadczenie.
Powinno być sformułowane w jasny i zrozumiały oraz w języku polskim.
Oświadczenie gwarancyjne powinno zawierać:
- wyraźne stwierdzenie, że w przypadku braku zgodności rzeczy sprzedanej z umową kupującemu z mocy prawa przysługują środki ochrony prawnej ze strony i na koszt sprzedawcy oraz że gwarancja nie ma wpływu na te środki ochrony prawnej;
- nazwę i adres gwaranta;
- opis procedury, której uprawniony ma przestrzegać, aby móc skorzystać z gwarancji;
- wskazanie rzeczy, których dotyczy gwarancja;
- warunki gwarancji.
Forma oświadczenia gwarancyjnego
Konsument ma prawo żądać od gwaranta wydania oświadczenia na papierze lub innym trwałym nośniku – wraz z towarem.
Brak dokumentu gwarancyjnego nie umniejsza uprawnień konsumenta wynikających z gwarancji – mogą jednak powstać trudności z ustaleniem zakresu jej treści.
Okres trwania gwarancji zależy od woli gwaranta. Jeżeli go nie określił, przyjmuje się, że wynosi 2 lata – licząc od dnia, w którym wydano towar konsumentowi.
Wydłużenie terminu obowiązywania gwarancji
- Jeżeli w wyniku reklamacji z tytułu gwarancji, gwarant zwrócił rzecz wolną od wad, albo dokonał istotnych napraw w reklamowanej rzeczy, termin gwarancji liczony jest na nowo od momentu dostarczenia rzeczy kupującemu.
- Jeżeli w wyniku reklamacji gwarant wymienił części w reklamowanej rzeczy, wówczas termin gwarancji biegnie na nowo dla wymienionych części.
- W pozostałych przypadkach termin gwarancji wydłuża się o czas, w którym osoba uprawniona nie mogła korzystać z rzeczy z powodu jej wady.
Konsument powinien dostarczyć wadliwy produkt na koszt gwaranta, w miejsce przez niego wskazane. Jeżeli nie jest w stanie tego zrobić ze względu na duże rozmiary, powinien umożliwić gwarantowi dostęp do wadliwej rzeczy (np. łóżko o dużych gabarytach).
Zależność między gwarancją, a niezgodnością towaru z umową
Podczas korzystania z uprawnień gwarancyjnych bieg terminu na wykonanie uprawnień z tytułu niezgodności z umową zostaje zawieszony – od dnia zawiadomienia sprzedawcy o wadzie. Termin ten biegnie dalej od dnia odrzucenia reklamacji złożonej gwarantowi (lub też od chwili upłynięcia czasu na wykonanie obowiązków wynikających z tej gwarancji).
Uwaga! Uprawnienia przyznane z tytułu gwarancji są niezależne od uprawnień związanych z niezgodnością towaru z umową.
W przypadku odrzucenia żądań konsumenta np. w ramach gwarancji, ma on prawo dochodzić roszczeń na podstawie niezgodności towaru z umową i na odwrót.
Przepisy obowiązujące do 1 stycznia 2023 r.
Przepisy obowiązujące do 1 stycznia 2023 r. dostępne są pod linkiem: https://konsument.gov.pl/reklamacja-rekojmia-a-gwarancja/.