Jakie są standardy ADR w Unii Europejskiej?

Zgodnie z dyrektywą dotyczącą alternatywnych metod rozwiązywania sporów konsumenckich (2013/11/UE) państwa członkowskie powinny zapewnić, aby podmioty ADR spełniały określone wymogi.

Zasady odnoszące się do działania systemów ADR w zakresie prowadzonego postępowania:

1) Wiedza i bezstronność

• Osoby odpowiedzialne za prowadzone postępowanie w ramach alternatywnego rozwiązywania sporu. powinny cechować się kompetencją, doświadczeniem oraz bezstronnością w stopniu odpowiednim do rozpatrywania sporów w danej dziedzinie w zależności od charakteru sprawy.
• Osoby te nie mogą pozostawać w konflikcie interesów z żadną ze stron sporu.
• Osoby te powinny mieć zapewnioną pewność stanowiska – nie mogą być go pozbawione bez przyczyny.
• W przypadku instytucji o charakterze jednoosobowym np. rzecznika ds. rozwiązywania sporów powinien być określony bezpieczny okres na jaki jednostka została powołana
• W przypadku gdy jednostkę ADR tworzy ciało kolegialne, w jego składzie była równa reprezentacja przedstawicieli interesów konsumentów jak i przedstawicieli interesów przedsiębiorców.

2) Przejrzystość

• Jednostki ADR powinny publicznie udostępniać w ich siedzibach i na stronach internetowych informacje na temat ich działania. Instytucje rozwiązujące spory winny w ramach procedury zapewniać w szczególności dane:
  • nazwisko osoby zarządzającej jednostką, sposób jej powołania oraz czas na jaki została powołana
  • źródło finansowania, w tym określenie sposobu finansowania
  • przynależność ciała ADR do sieci instytucji zajmujących się transgranicznym rozwiązywaniem sporów (o ile to ma miejsce)
  • rodzaje sporów do których prowadzenia podmiot ma kompetencje
  • zasady jakimi kieruje się jednostka ADR przy rozwiązywaniu sporu
  • języki w jakich przedkładane mogą być skargi oraz język w którym prowadzone jest postępowanie
  • rodzaje zasad jakimi kieruje się organ ADR jako podstawą rozwiązywania sporu
  • wymogi wstępne jakie strony muszą spełnić aby postępowanie zostało wszczęte i przeprowadzone
  • koszty postępowania
  • przybliżony czas trwania postępowania
  • moc prawna wyniku postępowania

• Ponadto, jednostki powinny udostępniać roczne raporty ze swojej działalności, zawierające m.in.:
  • liczbę prowadzonych spraw
  • rodzaje spraw, które najczęściej do niej trafiają
  • najczęściej napotykanych w nich problemów
  • liczbę innych postępowań toczących się w tej sprawie przed znalezieniem rozwiązania sporu.
  • wskazanie średniego czasu w jakim spór jest rozwiązywany oraz
  • stopień podporządkowania się stron wynikowi postępowania

3) Efektywność

Żeby postępowanie prowadzone przez jednostki ADR charakteryzowało się efektywnością powinny one zapewnić:

• aby postępowanie było łatwo dostępne dla obu stron, niezależnie od tego gdzie strona ma miejsce zamieszkania lub siedzibę
• aby strony miały dostęp do postępowania bez konieczności ustanawiania pełnomocnika prawnego
• jednocześnie aby strony miały możliwość bycia reprezentowanym oraz korzystania z asysty osoby trzeciej na każdym etapie postępowania
• aby postępowanie było o ile to możliwe wolne od opłat, a ewentualne koszty ponoszone przez konsumenta powinny zapewniać dostępność, atrakcyjnośći taniość procedury
• aby spór był rozwiązywany w czasie 90 dni od dnia otrzymania skargi przez instytucję ADR (tylko w razie spraw bardzo skomplikowanych, ciału ADR przysługiwać będzie prawo wydłużenia czasu postępowania).

4) Uczciwość

• Systemy ADR powinny spełniać określone wymogi aby zapewnić uczciwość postępowania, w tym celu przewiduje się iż:
  • możliwość nieskrępowanego wyrażania swoich stanowisk, uwag i opinii przez strony, a także zapoznawania im zapoznawania się z argumentami i okolicznościami przedstawianymi przez drugą strona oraz przez ekspertów uczestniczących w procedurze
  • udostępnienie stronom wyniku sporu na piśmie bądź na trwałym nośniku informacji, z uwzględnieniem podstaw na jakich wynik postępowania został oparty
• Konsument, który będzie chciał by jego spór został rozwiązany drogą ADR, powinien zostać poinformowany skutecznie o tym, że:
  • ma możliwość wyrażenia zgody bądź nie na zaproponowane rozwiązanie
  • proponowane rozwiązanie może być mniej korzystne niż orzeczenie wydane  w sądzie powszechnym
  • przed zaakceptowaniem lub odrzuceniem proponowanego rozwiązania ma prawo skorzystać z niezależnej porady prawnej
• Strony sporu powinny być także poinformowane przed zaproponowanym rozwiązaniem o prawnych skutkach ugody oraz o tym, że przed podjęciem decyzji  co do przyjęcia rozwiązania, mają odpowiedni czas do namysłu.