- W związku z dynamicznie rozwijającym się rynkiem e-commerce, konsumentom oferowane są coraz to nowsze metody płatności. Ich wachlarz się poszerza – przelewy bankowe, czy płatności kartą kredytową nie są już jedynymi dostępnymi sposobami na opłacenie koszyka.
- Przy okazji „Dnia bez płacenia gotówką”, który przypada 5 kwietnia, Europejskie Centrum Konsumenckie zwraca uwagę na problemy, z jakimi mogą się mierzyć miłośnicy płatności online.
Ponad 80% zgłoszeń, jakie ECK Polska otrzymało w 2022 r., dotyczyło zakupów internetowych. Konsumenci często zgłaszali do ECK problemy związane z subskrypcjami i zwrotem pieniędzy, gdy sklep nie dostarczył zamówienia. Poznaj sposoby na radzenie sobie z podobnymi sytuacjami i płać świadomie!
Subskrypcje – czyli automatyczne odnowienie kontraktu
Praktyka jest znana konsumentom, którzy korzystają np. z platform streamingowych czy portali randkowych. Jeżeli jako klient jesteś świadomy, że zawierasz umowę na abonament i znasz wysokość opłat – wówczas dany sposób płatności może być dla ciebie wygodny. Inaczej sprawa wygląda, jeżeli kolejna płatność jest wyższa od pierwszej – taka praktyka jest często stosowana przy subskrypcjach na portalach randkowych. ECC-Net regularnie spotyka się z przypadkami, kiedy konsumenci wskazują, że zostali „uwięzieni” w abonamenty bez informacji o głównych cechach umowy oraz możliwości jej wypowiedzenia.
Rada ECK: Firma powinna w jasny sposób poinformować o odnawianym abonamencie. Przed zaakceptowaniem umowy – zapoznaj się z nią. Jeżeli nie chcesz, aby umowa automatycznie się przedłużyła, wyślij pisemne wypowiedzenie. W przypadku subskrypcji sprawdź, jak i w jakim terminie to zrobić, aby nie zostały naliczone opłaty za kolejny miesiąc. Informacje powinny znajdować się w regulaminie lub warunkach płatności danej platformy.
Kup teraz, zapłać później czyli Buy now, pay later (BNPL)
Usługa pojawiła się na rynku zaledwie kilka lat temu. Jest to rodzaj krótkoterminowego kredytu konsumenckiego, który charakteryzuje się odroczeniem płatności np. o miesiąc oraz brakiem weryfikacji klientów pod kątem zdolności kredytowej.
Jak wygląda procedura zakupu i spłaty? Konsument wybiera opcję płatności „kup teraz, zapłać później”. Usługa ta często jest realizowana przez pośrednika, który zbiera informacje o naszych zaległościach. Ważne – jeżeli korzystasz z tego rodzaju płatności w kilku sklepach, Twoje zaległości płatnicze mogą być realizowane przez różne firmy.
Ten sposób płatności może być wygodny, gdy nie jesteśmy pewni zakupu, a nie chcemy zamrozić naszych pieniędzy. W tym przypadku przy odstąpieniu od umowy i odesłaniu produktów – platforma pośrednicząca anuluje zadłużenie.
Jeżeli nie zwlekamy z opłaceniem zaległości – usługa płatnicza najczęściej jest bezpłatna. W innym wypadku trzeba uważać na naliczanie odsetek. Dodatkowo firmy oferujące BNPL mogą pobierać prowizję za końcowy przelew. Platforma płatnicza oferuje także spłatę kwoty w ratach, które często są wysoko oprocentowane.
Rada ECK: Pilnuj terminów! Nie używaj BNPL, jeśli jest to jedyny sposób, w jaki możesz sobie pozwolić sobie na zakupy, kontroluj wysokości zadłużenia.
Portfel mobilny – dlaczego warto zadbać o ochronę?
Pandemia Covid-19 sprawiła, że powszechną praktyką stało się dotykanie jak najmniejszej ilości powierzchni, przez co płatności zbliżeniowe stały się popularne. Konsumenci coraz chętniej sięgają po mobilne portfele. Innymi słowy są to aplikacje na smartfony, które umożliwiają przechowywanie kart debetowych, kredytowych, kart pokładowych, czy danych członkowskich – wszystko w jednym miejscu.
Twoje informacje przechowywane w portfelu mobilnym najczęściej są zaszyfrowane. Mimo to – zadbaj o bezpieczeństwo swoich danych.
Rada ECK: Jeżeli korzystasz z tego sposobu płatności – zdecyduj się na dwuskładnikowe uwierzytelnianie i zabezpieczyć swój portfel, na przykład, dodatkowym hasłem.
Czy znasz supermoc karty kredytowej?
Płatność kartą kredytową lub debetową jest jedną z najpopularniejszych metod płatności. Czy bezpieczne jest wpisywanie danych swojej karty na stronie sklepu?
Rada ECK: Sprawdź, czy strona internetowa sklepu jest odpowiednio zabezpieczona. Przed adresem strony powinien widnieć prefiks „https:” i symbol zamkniętej kłódki.
Czy wiedziałeś o supermocy płatności kartą kredytową lub debetową?. Jeżeli wystąpi problem niedostarczenia towaru lub próba oszustwa, w wielu przypadkach płatność może zostać anulowana dzięki procedurze chargeback (tzw. obciążenie zwrotne). W tym celu skontaktuj się ze swoim bankiem.
Rada ECK: Jeżeli korzystasz z tego sposobu płatności – zdecyduj się na dwuskładnikowe uwierzytelnianie i zabezpieczyć swój portfel, na przykład, dodatkowym hasłem.
Ciemne wzorce umowy, czyli „dark patterns”
Z raportu KE Consumer Conditions Scoreboard 2023 wynika, że 37% sprawdzonych stron internetowych stosowało manipulacyjne praktyki znane jako ciemne wzorce.
Nie są one rodzajem płatności – są to chwyty, których celem jest zmanipulowanie nas i przekonanie do zakupu produktu. Bazują na psychologii behawioralnej, przekonując klientów, aby zachowali się dokładnie tak, jak zaplanował sprzedawca, czyli dodali towar do koszyka i by kliknęli „zapłać”.
Kolory, rozmiary przycisków i sformułowania typu „Tylko dziś 50 procent zniżki!” to zaledwie wierzchołek ciemnych wzorców.
Rada ECK: Poświęć swój czas i porównaj ceny oraz alternatywne produkty przed podjęciem decyzji o zakupie. To, że na danej stronie pojawia się informacja, że „zostały tylko 3 pokoje” nie musi oznaczać, że nie są dostępne na innej platformie.
Kontakt – pomoc konsumentom
Nie udało Ci się rozwiązać sporu za pomocą reklamacji? W sytuacji sporu z firmą z innego kraju EU, Norwegii, Islandii lub Wielkiej Brytanii – zgłoś się po poradę do Europejskiego Centrum Konsumenckiego, które działa przy UOKiK.
W sprawach krajowych pomoc otrzymasz:
- Na infolinii konsumenckiej pod nr tel. 801 440 220 lub 22 266 76 76 oraz e-mailem: porady@dlakonsumentow.pl
- U Rzecznika Konsumentów – w twoim mieście lub powiecie
- W placówce Inspekcji Handlowej – w twoim województwie