Co oznacza zakaz geoblokowania?

3 grudnia 2018 r. zaczęło obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/302 w sprawie nieuzasadnionego blokowania geograficznego oraz innych form dyskryminacji klientów ze względu na przynależność państwową, miejsce zamieszkania lub miejsce prowadzenia działalności na rynku wewnętrznym oraz w sprawie zmiany rozporządzeń (WE) nr 2006/2004 oraz (UE) 2017/2394 i dyrektywy 2009/22/WE.

Jaki jest cel rozporządzenia?

Celem rozporządzenia jest zapobieganie nieuzasadnionemu blokowaniu geograficznemu i dyskryminacji ze względu na przynależność państwową konsumentów, ich miejsce zamieszkania lub miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Co zyskali konsumenci?

Przedsiębiorcy nie mogą odmówić sprzedaży, czy dostępu do swojej strony internetowej użytkownikom innego kraju UE. Nie mogą także automatycznie przekierowywać ich na wersję językową kraju, w którym się znajdują (chyba że konsumenci wyrażą na to zgodę).

Zabronione jest również stosowanie formularzy, które uniemożliwiają wprowadzania danych osobom z innych krajów Unii Europejskiej.

Czy w całej UE powinny obowiązywać te same ceny?

Nie, wprowadzenie zakazu nie oznacza, że na terenie krajów UE powinny obowiązywać te same ceny. Przepisy gwarantują jednak konsumentom dostęp do cen oferowanych w innych krajach UE i EOG. Oznacza to, że jeżeli strona zagranicznej wypożyczalni samochodów ma kilka wersji językowych z różnymi cenami, polski konsument będzie mógł dokonać zakupu po cenie oferowanej dla konsumenta np. z Włoch.

Czy zagraniczny sklep może odrzucić moją kartę?

Sprzedawca ma dowolność w ustalaniu metod płatności. Oznacza to, że może wskazać rodzaje i kategorie kart, jakie akceptuje. Nie powinien jednak odmawiać konsumentowi zawarcia transakcji ze względu na lokalizację rachunku płatniczego lub kraj wydania karty kredytowej/debetowej.

Czy zagraniczny sklep musi wysyłać zakupy do Polski?

Przepisy nie nakładają na przedsiębiorcę obowiązku wysyłki towaru do kraju konsumenta, choć nie może on odmówić klientowi dokonania. Jeżeli przedsiębiorca nie oferuje doręczania produktu do kraju konsumenta, ten może odebrać towar osobiście lub uzgodnić sposób i miejsce dostawy w kraju przedsiębiorcy. Jeżeli sprzedawca wyrazi zgodę, konsument może umówić się z nim na indywidualną dostawę do swojego kraju.

Czy wszystkie towary i usługi podlegają zakazowi blokowania geograficznego?

Nie, niektóre kategorie usług zostały wyłączone z zakresu stosowania rozporządzenia. Są to:

usługi audiowizualne, które mogą być świadczone na podstawie licencji terytorialnych (np. możliwość wykupienia abonamentu w serwisach streamingowych);
usługi finansowe – w tym usługi płatnicze (np. możliwość założenia rachunku bankowego);
usługi transportowe (np. sprzedaż biletów lotniczych).

*Komisja Europejska w 2020 r. przewiduje rewizję przepisów, szczególnie w kontekście przyłączenia usług audiowizualnych do zagadnień objętych rozporządzeniem.

Do kogo zgłosić się po pomoc, jeżeli jestem ofiarą blokowania geograficznego?

W sprawach związanych z geoblokowaniem należy kontaktować się z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Bezpłatnych porad i pomocy udziela również Europejskie Centrum Konsumenckie w Polsce.

Czy przedsiębiorca może zostać ukarany?

W Polsce za egzekwowanie przepisów rozporządzenia w przypadku sporów indywidualnych odpowiedzialne są sądy powszechne. Natomiast gdy dochodzi do naruszeń o charakterze publicznoprawnym, interweniuje Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Może wszcząć postępowanie przeciw firmie o naruszanie zbiorowych interesów konsumentów. Gdy natomiast geoblokowanie będzie ograniczać konkurencję, UOKiK przeprowadzi postępowanie antymonopolowe. W obu przypadkach przedsiębiorcom grożą kary finansowe do 10 proc. obrotów z poprzedniego roku.

Masz pytanie

Jeżeli jesteś konsumentem i masz inne pytanie, napisz na adres: ECCNET-PL@ec.europa.eu.