Konsumenci w coraz większym stopniu korzystają z dobrodziejstw jednolitego rynku, m.in. poprzez dokonywanie zakupów określonych produktów w innych krajach UE po niższych cenach. Dużym zainteresowaniem w Europie cieszą się używane samochody, sprowadzane z Niemiec. W odpowiedzi na popyt, wielu niemieckich dealerów sprzedaje samochody przez Internet (np. serwisy www.mobile.de czy www.autoscout24.de). W większości przypadków rozmowy dotyczące sprzedaży prowadzone są w języku angielskim lub z pomocą tłumacza. Kiedy sprzedający i kupujący dojdą do porozumienia, konsument otrzymuje do podpisania umowę w języku niemieckim.

Uwaga! Zapisy w umowie mogą znacząco odbiegać od wcześniejszych ustaleń ustnych. Sprzedawca może w ten sposób uchylać się od odpowiedzialności z tytułu niezgodności towaru z umową zyskując pole do nadużyć (np. będzie mógł bezkarnie sprzedawać uszkodzone samochody).

fot. Morguefile.com

Przypadek 1: transakcja między przedsiębiorcami lub sprzedaż prywatna

Zgodnie z prawem sprzedawca w Niemczech może dokonać wyłączenia swojej odpowiedzialności wynikającej z niezgodności towaru z umową tylko w dwóch sytuacjach:

– gdy sprzedawca działa jako osoba prywatna, a sprzedaż nie odbywa się w ramach jego działalności gospodarczej,
– gdy zarówno sprzedawca jak i kupujący działają jako handlowcy (obaj w ramach działalności gospodarczej)

Aby stworzyć taką sytuację prawną, dealer może użyć w umowie jednego z następujących zapisów:

„Händlerkauf”, „Händlergeschäft” – oznacza, że kupujący i sprzedający są przedsiębiorcami (działają w ramach swojej działalności gospodarczej, a nie prywatnej)

„Käufer bestätigt Gewerbetreibender” – kupujący potwierdza, że jest przedsiębiorcą (handlowcem)

„Kauf zwischen zwei Verbrauchern” – oznacza, że kupujący i sprzedający są konsumentami (zawierają transakcję jako osoby prywatne)

Jeśli któraś z wymienionych powyżej fraz znajduje się w umowie zawieranej z niemieckim dealerem, istnieje znaczące prawdopodobieństwo, że w dokumencie pojawi się także dodatkowy zapis w rodzaju: „Ohne Garantie”/ „Unter Ausschluss jeglicher Gewährleistung” / „Ausschluss der Sachmängelhaftung”, który oznacza „bez prawa do reklamacji”.

Przykładowa umowa:

źródło: Europejskie Centrum Konsumenckie

Przypadek 2: „Widziały gały, co brały” – czyli pojazd pozbawiony wad lub wady znane kupującemu

Zdarzają się także sytuacje, w których dealerzy używanych aut starają się uwolnić od odpowiedzialności wynikającej z niezgodności towaru z umową poprzez zapis w umowie informujący, że samochód w momencie sprzedaży nie posiadał żadnych wad czy uszkodzeń, albo – co gorsza – istniejące wady były znane kupującemu.

„Verkauft wie gesehen” – potwierdzenie, że sprzedaż została poprzedzona oględzinami (kupujący nabywa auto ze świadomością, w jakim jest ono stanie)

„Käufer bestätigt, dass er auf Mängel hingewiesen wurde und diese akzeptiert hat” – kupujący potwierdza, że został poinformowany o wadach (uszkodzeniach) i je akceptuje

Sprzedający starając się zachwalać swój produkt, może składać obietnice bez pokrycia. Jeśli nie znajdą one odzwierciedlenia w umowie sprzedaży – dealer może uchylać się od wypełnienia ustnych zobowiązań, powołując się na zapisy w rodzaju:

„Nebenabreden bedürfen zu ihrer Gültigkeit der Schriftform“ – specjalne ustalenia (klauzule) muszą być sporządzone w formie pisemnej dla zachowania ich ważności

„Ich bestätige, dass mir der Verkäufer keine Zusicherungen gemacht hat“ – oznacza: ”Potwierdzam, że nie otrzymałem od sprzedającego żadnych gwarancji ani zapewnień”

Przykładowa umowa:

źródło: Europejskie Centrum Konsumenckie

Porady praktyczne

– Upewnij się, że sprzedawca (dealer) jest wiarygodny. Sprawdź, jego stronę internetową i sposób, w jaki sprzedaje samochody (w sklepie z używanymi samochodami czy nieoficjalnie?)
– Nigdy nie podpisuj umowy, jeśli chociażby jedna fraza jest dla Ciebie niezrozumiała. O pomoc warto poprosić profesjonalnego tłumacza.
– Bezwzględnie nalegaj by wszelkie dodatkowe ustalenia były sporządzane w formie pisemnej jako załączniki do umowy.

ECK pomoże w razie kłopotów

Konsumenci, którzy padli ofiarą nieuczciwych praktyk niemieckich dealerów, sprzedających używane samochody za granicą w Unii Europejskiej, Islandii i Norwegii mogą szukać pomocy w Europejskim Centrum Konsumenckim w Warszawie (info@konsument.gov.pl; tel. 22 55 60 118). Dzięki mediacji pomiędzy pokrzywdzonym konsumentem a zagranicznym przedsiębiorcą, ECK pomaga doprowadzić do rozwiązania sporu i odzyskania przez konsumenta utraconych środków finansowych.

Zobacz też:

Jak bezpiecznie kupować przez Internet?