Dyrektywa będzie miała zastosowanie w sytuacji gdy każda ze stron sporu zamieszkuje w innym państwie członkowskim i kiedy państwowy wymiar sprawiedliwości wymaga by mediacja była stosowana w podobnych sporach rodzinnych lub gdy sąd zaleci stronom by uciec się do mediacji.

Nowe przepisy  przyznają stronom  prawo wnioskowania by, treść pisemnej ugody będącej rezultatem postępowania mediacyjnego miała moc wiążącą, chyba że taki wniosek byłby wbrew polityce społecznej danego państwa członkowskiego, w którym ugoda została sporządzona albo gdy prawo danego państwa nie przewiduje jego wykonalności. Zawartość ugody mediacyjnej winna być uznawana i wiążąca w innych państwach członkowskich (na przykład w związku z Rozporządzeniem 44/2001/WE albo Rozporządzeniem 2201/2003/WE).

Kluczowe postanowienia Dyrektywy wejdą w życie przed 21 maja 2011 r.

Przepisy są skutkiem Zielonej księgi w sprawie alternatywnego rozwiązywania sporów w sprawach cywilnych i handlowych.

Warto nadmienić, że na poziomie europejskim ma obecnie zastosowanie Europejski kodeks postępowania dla mediatorów opracowany przez grupę ekspertów przy wsparciu Komisji Europejskiej i opublikowany 2 lipca 2004 r. Kodeks ustanawia zestaw kilku podstawowych zasad mediowania. Poszczególni mediatorzy mogą go stosować w pełni dobrowolnie. Formuła tego kodeksu pozwala na  jego wykorzystywanie do wszystkich rodzajów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych.