Rozwiązywanie sporów i nieporozumień na drodze sądowej jest często kosztowne i czasochłonne. Sprawy transgraniczne są szczególnie trudne ze względu na różnice w prawodawstwie krajowym i kwestie natury praktycznej takie jak koszty i język. Dyrektywa UE w sprawie mediacji, która została przyjęta w dniu 21 maja 2008 r. (IP/08/628) i weszła w życie z dniem 21 maja 2011 r., ma zastosowanie wtedy, gdy obydwie strony sporu o charakterze transgranicznym dobrowolnie wyrażą zgodę na jego rozwiązanie z pomocą bezstronnego mediatora. Wszystkie państwa członkowskie UE powinny były już wprowadzić środki służące transpozycji ustawodawstwa UE, jednak dziewięć państw nie notyfikowało jeszcze wszystkich krajowych środków niezbędnych do pełnego wdrożenia wspomnianej dyrektywy. W konsekwencji Komisja Europejska postanowiła wejść na drogę sądową, przesyłając „wezwania do usunięcia uchybienia ” następującym państwom: Cyprowi, Finlandii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Luksemburgowi, Republice Czeskiej, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Państwa te mają dwa miesiące na udzielenie odpowiedzi.

– „Dostęp do wymiaru sprawiedliwości jest kluczowym elementem europejskiego obszaru sprawiedliwości” – powiedziała wiceprzewodnicząca Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości, dodając: „Mediacja jest ważną alternatywą wobec rozwiązywania sporów transgranicznych na drodze sądowej i może pomóc stronom w polubownym zakończeniu sporu. Pozwala oszczędzić czas i pieniądze. Chroni też strony zaangażowane w spory rodzinne, którym i tak zwykle towarzyszy wiele emocji, przed dodatkowymi nieprzyjemnościami związanymi z postępowaniem w sądzie. Wzywam pozostałe dziewięć państw członkowskich do pilnego zakończenia transpozycji, aby obywatele i przedsiębiorstwa mogli w pełni korzystać z przysługujących im praw.”

Państwa członkowskie muszą zapewnić wykonalność ugody zawartej w drodze mediacji. Na podstawie ostatniego badania sfinansowanego przez UE szacuje się, że ilość czasu straconego dlatego że w sporze nie skorzystano z pomocy mediatora wynosi w całej UE między 331 i 446 dni, a związane z tym dodatkowe koszty prawne przypadające na jedną sprawę wahają się od 12 471 euro do 13 738 euro.

Dyrektywa 2008/52/WE w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych została przyjęta dnia 23 kwietnia 2008 r. Projekt tej dyrektywy Komisja przedstawiła w październiku 2004 r.

Dzięki mediacji można konstruktywnie rozwiązać spory między przedsiębiorstwami, pracodawcami i pracownikami, wynajmującymi i najemcami lub między członkami rodziny, nawet w taki sposób, że relacja między stronami ulegnie wzmocnieniu. Takiego rezultatu zwykle nie da się osiągnąć w drodze postępowania sądowego. Rozwiązywanie sporów poza sądem zmniejsza obciążenie systemu wymiaru sprawiedliwości, może również obniżyć koszty prawne. Kluczowym elementem każdej mediacji jest przekonanie stron sporu – w szczególności pochodzących z różnych krajów – że proces mediacyjny zakończy się sukcesem. Dlatego aby zapewnić skuteczność systemu mediacji, w myśl zasad przyjętych przez UE zachęca się państwa członkowskie do prowadzenia kontroli jakości, opracowania kodeksów postępowania oraz oferowania mediatorom odpowiednich szkoleń.

źródło: Komunikat Komisji Europejskiej z dnia 22 lipca 2011 r.