To tylko część pytań, na które odpowiadali eksperci podczas rozpoczętej dziś konferencji pt. „Networking, czyli jak sieci współpracy UE pomagają konsumentom i przedsiębiorcom”, zorganizowanej przez Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce, Europejskie Centrum Konsumenckie w Polsce oraz Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego. Spotkanie ma pokazać, jak w praktyce działają oraz pomagają obywatelom instytucje Unii Europejskiej w Polsce.

– Na co dzień stykamy się ze skargami konsumentów na zagubienie bagażu przez linie lotnicze, brak dostawy towaru zamówionego w zagranicznym sklepie internetowym czy nieuznanie reklamacji produktu kupionego w jednym z państw UE. Jesteśmy po to, by szybko i skutecznie pomagać konsumentom w takich sprawach, żeby nie obawiali się korzystać z dobrodziejstw jednolitego rynku europejskiego – powiedział Piotr Stańczak, Dyrektor Europejskiego Centrum Konsumenckiego.

Europejskie Centra Konsumenckie w całej UE (sieć ECC-Net) otrzymały w 2009 r. aż 60,000 zgłoszeń od konsumentów, którzy skarżyli się na nieuczciwe praktyki biur podróży, linii lotniczych czy sklepów internetowych z całej Europy. Liczba skarg wzrosła o 40% w stosunku do początków działalności sieci ECC-Net, co pokazuje rosnącą świadomość konsumentów, chcących walczyć o swoje prawa.

– Nigdy nie odsyłamy z kwitkiem osób, które zgłaszają się do nas z prośbą o pomoc. Kiedy nie jesteśmy właściwi do rozpatrzenia danej sprawy, kierujemy konsumenta do instytucji współpracującej lub sami przekazujemy skargę do właściwego adresata (np. FIN-Net – w sprawach związanych z bankowością i ubezpieczeniami, Solvit – w przypadku skarg na działania urzędników z innych krajów UE) – powiedziała Małgorzata Furmańska, prawnik z Europejskiego Centrum Konsumenckiego.

Przypadki konsumenckie – do kogo się zwrócić?

1) Polski konsument mieszkał i pracował w Irlandii przez dwa lata. W tym okresie korzystał z konta bankowego, założonego w jednym z irlandzkich banków. Przed planowanym powrotem do Polski dokonał wszelkich niezbędnych rozliczeń z bankiem i zamknął konto. Po kilku miesiącach pobytu w Polsce, otrzymał z banku wezwanie do zapłaty, ponieważ – jak twierdził bank – na koncie był debet. W wyjaśnieniu sprawy tego rodzaju pomaga sieć FIN-Net.

2) Pan Kowalski kupił telewizor plazmowy oraz DVD w niemieckim sklepie internetowym. Zapłacił za towar i przesyłkę z góry. Zamówienie zostało zrealizowane, ale kurier dostarczył Panu Kowalskiemu jedynie sam telewizor, bez dodatkowego sprzętu. Konsument próbował kontaktować się ze sprzedawcą, ale ten nie odpowiadał na telefony i e-maile. W takiej sytuacji warto zwrócić się o pomoc do Europejskiego Centrum Konsumenckiego (ECC-Net), które pomoże w polubownym rozwiązaniu sporu z przedsiębiorcą.

3) Polski obywatel pracował na Węgrzech od kwietnia 2004 do listopada 2005 i był zatrudniony przez węgierskie przedsiębiorstwo. W lipcu 2005 złożył wniosek o dodatek rodzinny na dziecko do właściwej instytucji węgierskiej. Do stycznia 2006 r. nie otrzymał odpowiedzi. Zgodnie z prawem unijnym rezydenci innych państw członkowskich są uprawnieni do otrzymania świadczeń na tych samych zasadach co obywatele tych państw. W takiej sytuacji interwencję podejmie SOLVIT i pomoże odzyskać należność.

4) Przedsiębiorca z Lublina produkujący wysokiej jakości meble ogrodowe chce rozszerzyć swoją działalność poza rynek Polski. Jak to zrobić? Jakie warunki prawne powinien spełnić? Wszelkich informacji udzieli mu bezpłatnie sieć EEN, wspierająca małych i średnich przedsiębiorców, którzy chcą prowadzić działalność w krajach Unii Europejskiej.

Jak powiedziała Justyna Kulawik, prawnik z ośrodka EEN przy Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości: – Funkcjonowanie sieci Enterprise Europe Network opiera się na zasadzie „zawsze właściwych drzwi”, czyli nieodsyłania petenta. Wszystkie MŚP otrzymują od partnerów sieciowych informacje i dostęp do zindywidualizowanych usług, dostosowanych do ich potrzeb. Dzięki takiej pomocy przedsiębiorcy mogą w większym stopniu korzystać z możliwości oferowanych przez jednolity rynek.

Na czym polega networking?

Współpraca sieciowa, czyli networking polega na wymianie informacji oraz wzajemnym wsparciu w osiąganiu wspólnego celu. W przypadku sieci współpracy Unii Europejskiej celem tym jest budowanie zaufania obywateli, konsumentów i przedsiębiorców do swobodnego poruszania się po wspólnym rynku europejskim (podróżowania, zakupów, zatrudnienia i prowadzenia działalności biznesowej). Instytucje działają w ramach danej sieci (np. centra ECC-Net obecne są we wszystkich 27 państwach UE oraz w Norwegii i Islandii), zaś poszczególne sieci współpracują z innymi, wymieniając informacje i uzupełniając się wzajemnie (np. ECC-Net z SOLVIT, EEN i FIN-Net).

– Taka współpraca formą przypomina puzzle – każda z sieci specjalizuje się w konkretnej dziedzinie. Dzięki wzajemnym kontaktom i połączeniu sił dochodzi do uformowania spójnego systemu, który wszechstronnie służy obywatelom Unii Europejskiej – powiedział Piotr Stańczak, Dyrektor Europejskiego Centrum Konsumenckiego.

Kompleksową działalność informacyjną na temat szans, jakie stwarza Unia Europejska prowadzą: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej i Przedstawicielstwo Parlamentu Europejskiego w Polsce oraz sieć punktów Europe Direct. Ich aktywność uzupełniają sieci wyspecjalizowane do pomocy konsumentom w sprawach finansowych, ubezpieczeniowych, transportowych czy poszukiwaniu pracy na terenie UE.

Oto wybrane sieci informacyjne, wspierające obywateli Unii Europejskiej w różnych obszarach ich aktywności:

ECC-Net – Sieć Europejskich Centrów Konsumenckich (pomoc konsumentom w rozwiązywaniu sporów z zagranicznymi przedsiębiorcami)

Fin-Net (informacje o prawach konsumenta, jakie przysługują mu w sporze z przedsiębiorcą świadczącym usługi finansowe)

Solvit (rozwiązywanie problemów wynikających z nieprawidłowego stosowania prawa wspólnotowego przez organy administracji publicznej w państwach UE)

EURES (pomoc w znajdowaniu pracy w UE)

EEN – Enterprise Europe Network (wsparcie przedsiębiorców chcących rozszerzyć swoją działalność na rynek UE)