Proponowana dyrektywa w sprawie praw konsumentów upraszcza cztery obowiązujące w UE dyrektywy, przekształcając je w jeden zestaw reguł w sprawie praw konsumentów. Dyrektywa ta dotyczy handlu elektronicznego w ramach szeroko zakrojonego projektu przeglądu i zwiększenia obowiązujących w UE praw w transakcjach online i w punktach sprzedaży. Jej celem jest równoczesne podniesienie zaufania konsumentów oraz zmniejszenie obciążeń administracyjnych, które ograniczają swobodę działalności gospodarczej do obszarów poszczególnych państw, uniemożliwiając w ten sposób konsumentom skorzystanie z większego wyboru i konkurencyjnych ofert. Standardowy zestaw warunków obowiązujących w umowach konsumenckich ograniczy nawet o 97 % koszty przestrzegania przepisów ponoszone przez przedsiębiorstwa handlowe prowadzące działalność w całej UE. Proponowana dyrektywa zwiększa istniejącą ochronę konsumentów w kluczowych obszarach, w których odnotowano znaczącą liczbę skarg w ostatnich latach. Dotyczy to m.in. agresywnych metod sprzedaży. Dostosowuje ona przepisy do nowych technologii i metod sprzedaży takich jak m-handel (handel przy użyciu urządzeń mobilnych) oraz aukcje internetowe typu „eBay”. We wniosku dotyczącym nowej dyrektywy zapisano wyraźny wymóg dotyczący umieszczenia w punktach sprzedaży jasnych informacji o prawach konsumentów.
Europejska komisarz ds. ochrony konsumentów Meglena Kunewa stwierdziła: „W sytuacji napiętych budżetów domowych oraz w czasie, kiedy spadek siły nabywczej staje się jednym z głównych problemów, potrzeba ułatwienia konsumentom porównywalności cen oraz dokonywania zakupów o maksymalnej wartości nigdy nie była bardziej paląca niż obecnie. Nowe zasady opracowano tak, aby wzmocniły one ochronę konsumentów oraz zlikwidowały luki prawne, które zmniejszają zaufanie konsumentów w kluczowych obszarach. Jednolity rynek ma potencjał, aby oferować konsumentom jeszcze większy wybór i więcej możliwości. W tym celu potrzebujemy jednak obowiązującego w całej UE zestawu zabezpieczeń dających konsumentom pewność, że dokonują bezpiecznych zakupów”.
Kluczowe fakty i liczby
Internet jest jednym z najpotężniejszych narzędzi, jakie konsumenci kiedykolwiek mieli do swojej dyspozycji. Jest on skarbnicą informacji o produktach i cenach. Daje także konsumentom łatwiejszy niż kiedykolwiek wcześniej dostęp do znacznie większej ilości sprzedawców detalicznych. Już 150 mln obywateli UE – jedna trzecia całej populacji – korzysta z zakupów przez Internet. Obecnie jednak tylko 30 milionów z nich robi zakupy online w UE poza granicami swojego kraju.
Łącznie osoby dokonujące zakupów poza granicami swojego kraju wydają średnio 800 euro rocznie, tj. w sumie 24 mld euro. Pokazuje to ogromny potencjał znajdujący się w zasięgu rynku wewnętrznego, jeżeli więcej osób zdecydowałoby się na zakupy poza granicami kraju.
Obecnie obowiązujące zasady
Obecnie obowiązujące zasady ochrony konsumentów wynikają z czterech dyrektyw UE: w sprawie nieuczciwych warunków w umowach, w sprawie sprzedaży i gwarancji, w sprawie sprzedaży na odległość, w sprawie sprzedaży obwoźnej. Dyrektywy te zawierają pewne minimalne wymagania; w ciągu kolejnych lat państwa członkowskie dodały do nich przepisy w sposób nieuporządkowany, co spowodowało, że ramy prawne w zakresie umów konsumenckich zamieniły się w mozaikę 27 różniących się od siebie zestawów. Dla przykładu można podać zbiór różniących się między sobą wymagań w sprawie obowiązku dostarczania informacji, różne okresy rezygnacji z zakupu (od 7 do 15 dni) oraz różne obowiązki dotyczące zwrotu kosztów i napraw.
Wniosek w sprawie nowej dyrektywy>
Dyrektywa w sprawie praw konsumentów dotyczy umów sprzedaży towarów i usług zawieranych między przedsiębiorcami i konsumentami. Zasadniczo obejmuje ona wszystkie umowy, tj. zakupy dokonywane w sklepie, zakupy na odległość oraz poza lokalem przedsiębiorstwa.
* Informacje przed zawarciem umowy. Dyrektywa zobowiązuje handlowców do dostarczenia konsumentowi przejrzystego zestawu informacji, w przypadku wszystkich umów konsumenckich, tak aby mógł on dokonać świadomego wyboru. Dane te obejmują np. główne cechy produktu, adres i dane identyfikacyjne przedsiębiorcy, cenę włącznie z podatkami, wszystkie dodatkowe opłaty związane z transportem, dostawą bądź przesyłką pocztową.
* Zasady dotyczące dostawy oraz przenoszenie ryzyka na konsumenta (obecnie niepodlegające regulacjom na poziomie UE): Maksymalny okres 30 dni kalendarzowych od daty zawarcia umowy na dostarczenie przez przedsiębiorcę towarów konsumentowi. Przedsiębiorca ponosi ryzyko i koszty uszkodzenia lub zagubienia towaru do momentu otrzymania towaru przez konsumenta. W przypadku spóźnionej przesyłki lub jej niedostarczenia konsument będzie miał, nowe w większości państw członkowskich, prawo do zwrotu kosztów w najkrótszym możliwym okresie, nie później niż 7 dni od daty otrzymania przesyłki.
* Okres rezygnacji z zakupu (sprzedaż na odległość, np. przez Internet, przy pomocy telefonu komórkowego, katalogu oraz agresywne metody sprzedaży): Wprowadzenie w całej UE 14-dniowego okresu rezygnacji z zakupu, podczas którego konsument może zmienić zdanie. Wprowadzenie łatwego w użyciu standardowego formularza rezygnacji.
* Naprawy, wymiana, gwarancja. Aby dać konsumentom większą pewność wprowadzony zostanie jeden standardowy zestaw środków zaradczych dostępnych wszystkim konsumentom, którzy nabyli wadliwy produkt (tj. w pierwszej kolejności naprawa lub wymiana, ewentualnie rabat lub zwrot pieniędzy).
* Nieuczciwe warunki w umowach: nowa czarna lista nieuczciwych warunków w umowach zakazanych bezwzględnie w całej UE oraz obowiązująca również w całej UE szara lista warunków w umowach uważanych za nieuczciwe, chyba że przedsiębiorca udowodni, że jest inaczej.
Ochrona została również wzmocniona w wielu obszarach, włącznie z
* aukcjami internetowymi: dyrektywa wymaga, aby aukcje, włącznie z aukcjami elektronicznymi, spełniały standardowe wymogi dotyczące informacji.
* Agresywne metody sprzedaży; Ochrona przed agresywnymi metodami sprzedaży – sprzedażą negocjowaną poza lokalem przedsiębiorstwa lub „sprzedażą bezpośrednią” została znacząco wzmocniona w odpowiedzi na dużą ilość skarg konsumenckich. Szczególnie dotyczy to agresywnych metod sprzedaży, w przypadku których brak było wystarczającej ochrony lub wręcz nie było żadnej. Dyrektywa wprowadza również nową, szerszą definicję umów sprzedaży bezpośredniej oraz inne rozwiązania w celu zlikwidowania luk prawnych.
Dyrektywa w sprawie praw umownych, aby mogła stać się obowiązującym prawem, musi zostać zaakceptowana przez Parlament Europejski oraz rządy państw UE reprezentowane w Radzie Ministrów.
Dodatkowe informacje można auzyskać pod następującym adresem internetowym:
http://ec.europa.eu/consumers/overview/cons_policy/index_en.htm
Więcej informacji:
Europejskie Centrum Konsumenckie
Tel. 022 556 01 18
E-mail: media@konsument.gov.pl
www.konsument.gov.pl
Skip to content
