Wyzwaniem staje się każda czynność: od zapłacenia rachunku za prąd czy odbioru wynagrodzenia lub świadczeń po zakupy czy korzystanie z płatnych usług. Mimo to – według przeprowadzonych ostatnio badań – około 30 mln konsumentów w wieku powyżej 18 lat w Unii Europejskiej nie posiada konta bankowego. Szacuje się, że od 6 do 7 mln spośród tych 30 mln „bezbankowych” obywateli nie posiada konta bankowego, ponieważ odmówiono im dostępu do niego. Osoby te nie mają obecnie możliwości, aby w pełni korzystać z dobrodziejstw jednolitego rynku.

Opublikowane w dniu dzisiejszym zalecenie Komisji Europejskiej w sprawie dostępu do podstawowego konta płatniczego ma propagować finansowe i społeczne włączenie konsumentów w całej Europie. Komisja zachęca państwa członkowskie, aby zadbały o udostępnienie tego rodzaju kont konsumentom z zachowaniem rozsądnych stawek opłat za konto, niezależnie od kraju pobytu w UE czy statusu finansowego danego konsumenta. Za rok Komisja oceni sytuację i – stosownie do potrzeb – zaproponuje dalsze działania, w tym środki ustawodawcze.

Odpowiedzialny za rynek wewnętrzny i usługi komisarz Michel Barnier podkreśla: „Dostęp do podstawowego konta bankowego to jeden z priorytetów Aktu o jednolitym rynku. Dzięki niemu możliwe jest poprawienie warunków życia milionów Europejczyków. Jest ważne, aby położyć kres praktykom, z powodu których część osób pozbawiona jest dostępu do tego rodzaju podstawowych i kluczowych usług. W ten sposób umożliwimy im pełne uczestnictwo w społeczeństwie, w którym żyją, oraz korzystanie z dobrodziejstw jednolitego rynku.”

Kluczowe elementy wniosku

Dostęp do odpowiednich kont płatniczych: w swoim zaleceniu skierowanym do państw członkowskich Komisja wyraźnie określa podstawowe zasady, które należy wdrożyć na szczeblu krajowym, aby zapewnić dostęp do odpowiednich usług płatniczych. Komisja uważa, że każdy konsument przebywający legalnie w Unii, niezależnie od jego sytuacji finansowej, powinien mieć prawo do otwarcia podstawowego konta płatniczego i korzystania z niego, nawet w państwie członkowskim, w którym nie posiada on prawa stałego pobytu.

Parametry podstawowego konta płatniczego: w zaleceniu określono, które usługi płatnicze podstawowe konto płatnicze powinno obejmować, a których nie. Powinno no umożliwiać jego posiadaczowi otrzymywanie, przekazywanie i wybieranie środków oraz tworzenie lokat. Powinno ono także umożliwiać korzystanie z opcji polecenia zapłaty i polecenia przelewu, ale bez możliwości zaciągania kredytu w rachunku bieżącym.

Rozsądna cena: zapewnienie dostępu do podstawowych usług płatniczych nie powinno ograniczać się do samego prawa dostępu. Aby zapewnić odpowiednią wysokość opłat, która umożliwi konsumentom faktyczny dostęp do podstawowego konta płatniczego, w zaleceniu określa się zasadę, zgodnie z którą, jeżeli konto nie jest udostępnianie bezpłatnie, opłaty pobierane przez dostawcę usług płatniczych powinny być ustalone na rozsądnym poziomie. W każdym państwie członkowskim należy ustalić, co należy rozumieć przez pojęcie „opłaty na rozsądnym poziomie”, uwzględniając takie kryteria jak: wysokość dochodu narodowego, średnia wysokość opłat za konta płatnicze lub ogólna wysokość kosztów ponoszonych z tytułu prowadzenia podstawowego konta płatniczego.

Wyznaczeni dostawcy usług płatniczych: większość dostawców usług płatniczych – wśród nich głównie banki – oferuje konta płatnicze. W zaleceniu nie określono, które kategorie dostawców usług płatniczych lub którzy z dostawców tych usług powinni udostępniać omawiany produkt konsumentom na szczeblu krajowym. Decyzję o tym, którzy dostawcy powinni oferować przedmiotowy produkt na ich terytorium, pozostawia się samym państwom członkowskim. W ten sposób państwa członkowskie mają możliwość wyznaczenia jednego, kilku, a nawet wszystkich dostawców usług płatniczych jako dostawców podstawowego konta płatniczego.

Podsumowując, Komisja zachęca państwa członkowskie do uruchomienia kampanii informacyjnych w celu zwiększenia powszechnej świadomości na temat dostępności podstawowych kont płatniczych, opłat za ich prowadzenie, procedur umożliwiających korzystanie z prawa dostępu do podstawowych kont płatniczych oraz sposobów korzystania z pozasądowych mechanizmów odwoławczo-roszczeniowych. Komisja zwraca się także do państw członkowskich o sporządzenie wiarygodnych danych statystycznych dotyczących podstawowych kont płatniczych, tak aby umożliwić skuteczniejsze monitorowanie sytuacji.

Więcej informacji na temat działań UE w tym obszarze znaleźć można na stronie: http://ec.europa.eu/internal_market/finservices-retail/inclusion_en.htm

źródło: Komunikat Komisji Europejskiej z dnia 18 lipca 2011 r.